MinhThy
<marquee behavior="alternate" scrollamount="1"><fo
- Joined
- Nov 17, 2011
- Messages
- 3,907
- Points
- 113
Những người làm nghiên cứu và sáng tác nghiêm túc từ xưa đến nay không ai lẫn lộn nội dung hai chữ Tựa và Đề, không ai gộp làm một thành Tựa Đề để gọi tên một cuốn sách, một bài nghiên cứu... Chỉ cần nói và viết rất đơn giản: "... có tên..., mang tên..." hoặc "... dưới nhan đề..." khi giới thiệu một tác phẩm. Ví dụ:
- Cuốn sách có nhan đề Cỗ máy người
- Tập thơ Điên có nhan đề Đau thương
- hoặc “Báo Pháp La Dépêche (Tin nhanh) viết bài giới thiệu dưới nhan đề: Les aiguilles miracles qui font parler un muet (Những cây kim kì diệu làm cho một người câm nói được)”(1)
- v.v...
Cùng với nhan đề hay đầu đề còn có nhiều từ ngữ nữa như: tiêu đề, chủ đề, chuyên đề, phụ đề rồi đến đề tài, đề mục, đề tựa, đề tặng... mà mỗi từ dùng đều có nội dung cụ thể cả.
Còn Tựa, tức là bài tựa (序 言 – tự ngôn), lời tựa, lời đề tựa hay lời nói đầu là cái tiểu dẫn nhằm giới thiệu khái quát nội dung tác phẩm đã có tên cụ thể. Ví dụ:
- Gái quê in năm 1936 có Tựa của Phạm Văn Kí.
Rõ ràng, Gái quê là tên sách có tiểu dẫn ở đầu, không ai gọi cuốn sách có tựa đề Gái quê.
Thế mà gần đây người ta đã viết, đã gọi một cách tràn lan, lẫn lộn, gộp hai chữ thành tựa đề chỉ để gọi lên một cái tên, trong các buổi sinh hoạt câu lạc bộ văn học nghệ thuật, trong những lễ nghi quan trọng nhất cho người cả nước và thế giới cùng nghe, khiến cho nhiều người thấy rất chối tai. Đáng nói là chính nhạc sĩ Trần Tiến, nhà thơ Đặng Vương Hưng khi tự giới thiệu tác phẩm của mình trước công chúng trên kênh VTV3, rồi có nhà nghiên cứu, sáng tác, dịch thuật, đến giáo sư ngữ văn Hoàng Như Mai (bài đăng trên báo Văn nghệ) cũng dùng hai chữ tựa đề khi giới thiệu tác phẩm, thì trách sao được anh chị em trẻ làm công tác phát thanh, dẫn chương trình, cả các sinh viên ngữ văn... lại không bắt chước mà nói, mà viết theo.
Cách dùng hai chữ tựa đề như thế rõ ràng là một sự đổi mới không cần thiết nếu không muốn nói là sai lầm.
(1) Bài viết về GS. Nguyễn Tài Thu (Hàm Châu, báo Văn nghệ, số 4/2005).
Theo Tạp chí Ngôn ngữ và Đời sống, số 8/2005, trang 48.
- Cuốn sách có nhan đề Cỗ máy người
- Tập thơ Điên có nhan đề Đau thương
- hoặc “Báo Pháp La Dépêche (Tin nhanh) viết bài giới thiệu dưới nhan đề: Les aiguilles miracles qui font parler un muet (Những cây kim kì diệu làm cho một người câm nói được)”(1)
- v.v...
Cùng với nhan đề hay đầu đề còn có nhiều từ ngữ nữa như: tiêu đề, chủ đề, chuyên đề, phụ đề rồi đến đề tài, đề mục, đề tựa, đề tặng... mà mỗi từ dùng đều có nội dung cụ thể cả.
Còn Tựa, tức là bài tựa (序 言 – tự ngôn), lời tựa, lời đề tựa hay lời nói đầu là cái tiểu dẫn nhằm giới thiệu khái quát nội dung tác phẩm đã có tên cụ thể. Ví dụ:
- Gái quê in năm 1936 có Tựa của Phạm Văn Kí.
Rõ ràng, Gái quê là tên sách có tiểu dẫn ở đầu, không ai gọi cuốn sách có tựa đề Gái quê.
Thế mà gần đây người ta đã viết, đã gọi một cách tràn lan, lẫn lộn, gộp hai chữ thành tựa đề chỉ để gọi lên một cái tên, trong các buổi sinh hoạt câu lạc bộ văn học nghệ thuật, trong những lễ nghi quan trọng nhất cho người cả nước và thế giới cùng nghe, khiến cho nhiều người thấy rất chối tai. Đáng nói là chính nhạc sĩ Trần Tiến, nhà thơ Đặng Vương Hưng khi tự giới thiệu tác phẩm của mình trước công chúng trên kênh VTV3, rồi có nhà nghiên cứu, sáng tác, dịch thuật, đến giáo sư ngữ văn Hoàng Như Mai (bài đăng trên báo Văn nghệ) cũng dùng hai chữ tựa đề khi giới thiệu tác phẩm, thì trách sao được anh chị em trẻ làm công tác phát thanh, dẫn chương trình, cả các sinh viên ngữ văn... lại không bắt chước mà nói, mà viết theo.
Cách dùng hai chữ tựa đề như thế rõ ràng là một sự đổi mới không cần thiết nếu không muốn nói là sai lầm.
(1) Bài viết về GS. Nguyễn Tài Thu (Hàm Châu, báo Văn nghệ, số 4/2005).
Theo Tạp chí Ngôn ngữ và Đời sống, số 8/2005, trang 48.