Người dẫn chương trình: Hôm nay, trong buổi truyền hình tại chỗ truyền từ Bắc Kinh, chúng ta chứng kiến cuộc phỏng vấn đầu tiên của CNN với một nhà lãnh đạo Trung quốc kể từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng ở biển Nam Trung hoa. Vị khách của chúng ta là một trong những tác giả chiến dịch Đòn Rồng và ông có mặt tại đây để nói rõ tại sao Trung quốc đang làm những việc mà không ai trong số chúng ta có thể hiểu được. Tôi xin trân trọng giới thiệu ngài Jamie Tống, bộ trưởng ngoại giao Trung quốc. Ông Tống sẽ nói với chúng ta tại sao Trung quốc tấn công Việt nam. Tại sao lính Trung quốc chiếm các đảo san hô và bãi đá ngầm ở quần đảo Trường sa và Hoàng sa
Bắc Kinh, Đài truyền hình Trung ương
– những địa điểm mà hầu hết chúng ta chỉ mới vài ngày trước đây vẫn chưa hề được nghe nói đến. Ngài có thể nói ngay bây giờ, thưa ngài Giả. Và cùng với tôi trong phòng quay có bình luận viên Chris Bronowski, một chuyên gia về Trung quốc làm việc tại Rand Corporation. Ông Chris là người nghiên cứu chuyên sâu về quân đội Trung quốc. Ông sẽ nói với chúng ta liệu người Mỹ có nên lo ngại Trung quốc không? Lần tham gia này của Chris chắc chắn sẽ có nhiều nội dung phong phú hơn thường lệ. Xin chào Chris.
Bình luận viên: Xin cảm ơn.
Người dẫn chương trình: Chris, câu hỏi đầu tiên dành cho ông. Liệu chúng ta có nên trù tính một cuộc chiến tranh với Trung quốc không? Chúng ta biết (Trung quốc) là một quốc gia Cộng sản, nhưng chắc là không nên chiến tranh với Trung quốc, phải không Chris?
Bình luận viên: Tôi muốn nói không phải là tháng này, Mike.
Người dẫn chương trình: Jamie, có chiến tranh hay không?
Jamie Tống: Tôi hy vọng là không, Mike. Ai lại muốn chiến tranh khi mà tất cả chúng ta đang kiếm được rất nhiều tiền?
Người dẫn chương trình: Nhưng ngài không nói từ “không”. Tại sao vậy? Một cuộc tấn công không bị khiêu khích nhằm vào Việt nam? Vấn đề chủ yếu là thế nào?
Jamie Tống: Mike, như người Mỹ các ngài nói, không có lửa làm sao có khói. Việt nam đang liên doanh với công ty Conoco của Mỹ để thăm dò dầu lửa ở nơi họ gọi là Lòng chảo Nam Côn Sơn. Từ lâu, đã có một hiệp định giữa các chính phủ trong khu vực này về việc cùng thăm dò, khai thác các nguồn tài nguyên của biển Nam Trung hoa. Chúng tôi đã nhiều lần nhắc đi nhắc lại rằng chính phủ Trung quốc sẽ không để yên nếu Việt nam vi phạm những thỏa thuận này. Chủ tịch Nguyễn đã trả tiền trước cho một công ty luật ở Washington là công ty Covington & Burling, để họ làm đại diện cho Việt nam...
Người dẫn chương trình: Và họ nói Việt nam xử sự trong phạm vi quyền hạn của mình, có phải vậy không thưa ngài ngoại trưởng?
Jamie Tống: Họ đã được trả tiền để nói như thế. Trên thực tế Việt nam không có quyền đơn phương khởi sự việc thăm dò, khai thác dầu khí trên vùng biển này mà không có sự nhất trí của khu vực. Do vậy chúng tôi đã ngăn chặn họ.
Người dẫn chương trình: Các ngài đã ném bom Hải phòng; thành phố Hồ Chí Minh, vịnh Cam ranh và Đà nẵng?
Jamie Tống: Như các ngài biết đấy, trong bất kỳ hành động quân sự nào, mọi chính phủ luôn có trách nhiệm bảo vệ sinh mạng cho binh lính của mình. Để lấy lại một khu vực bị Việt nam xâm chiếm, chúng tôi buộc phải vô hiệu hóa sức mạnh không quân và hải quân của Việt nam.
Người dẫn chương trình: Chris, liệu điều đó có đi quá xa không?
Bình luận viên: Ngài ngoại trưởng quả là một người biện hộ khéo léo cho chính phủ của ông. Về mặt chuyên môn mà nói, ông đã đúng khi nhắc đến sự nhất trí trong khu vực. Ông nhắc lại một chính sách được thực hiện từ nhiều năm nay. Ngài biết đấy, Mike, tôi đã nhiều lần thấy mọi người nói về tích chất không thể dự đoán trước đối với những hành động của Trung quốc. Nhưng Trung quốc lại là nước dễ phán đoán nhất trên thế giới. Nếu Trung quốc định tấn công Việt nam, họ sẽ nói với chúng ta trước đó một thời gian. Và đã có những lời lẽ đe dọa binh đao.
Người dẫn chương trình: Nhưng ông Giả nói trừ cuộc đụng độ với Việt nam, hiện không có cuộc chiến tranh nào khác nữa. OK, chúng tôi đã nhận được điện thoại của người đầu tiên gọi đến cho chúng ta, điện thoại từ châu Âu, thủ đô Béclin của Đức. Xin mời nước Đức.
Từ nước Đức: Xin chào ngài ngoại trưởng.
Jamie Tống: Xin chào.
Từ nước Đức: Có thể định nghĩa chủ nghĩa phát xít là một thứ chủ nghĩa dân tộc độc tài. Vậy với sự kiểm soát gần như tuyệt đối của Đảng Cộng sản, ngài có coi Trung quốc là một nước phát xít không?
Người dẫn chương trình: Một câu hỏi thông minh từ nước Đức. Jamie, ngài có phải là một phần tử phát xít không?
Jamie Tống: Chúng tôi thích từ “có kỷ luật” và “chủ nghĩa yêu nước” hơn là từ “độc đoán” và “chủ nghĩa dân tộc”. Nhưng Mike chắc sẽ không hài lòng nếu tôi chỉ chuyên bàn về chữ nghĩa. Có thể nói chủ nghĩa phát xít cũng như chủ nghĩa Mác đều có nguồn gốc từ châu Âu. Ở châu Á, khuynh hướng văn hóa phổ biến là tôn trọng người lớn tuổi, kính hiếu với cha mẹ và tuân thủ luật lệ của chính phủ. Chúng tôi không có xu hướng đòi hỏi hay chất vấn quá nhiều. Chúng tôi không có các cuộc đấu khẩu chính trị ầm ĩ như trong nghị viện được bầu lên một cách dân chủ của các ngài.
Người dẫn chương trình: Phát xít hay không?
Jamie Tống: Tôi không sinh ra trong thế hệ đó. Tôi là người theo chủ nghĩa xã hội và là người theo đạo Khổng.
Người dẫn chương trình: Chris, theo ông, liệu ngài ngoại trưởng của chúng ta có phải là người theo chủ nghĩa phát xít không?
Bình luận viên: Ông đã đúng khi ông nói rằng không thể gắn cho ông cái nhãn “chủ nghĩa phát xít” mang nặng đặc tính châu Âu đó được. Sự khác biệt chính là ở chỗ Hitler đã hủy hoại nước Đức bằng hành động bành trướng lãnh thổ một cách quá nhiều tham vọng của mình. Còn Trung quốc không phải là một đế chế được xây dựng nên theo kiểu đó.
Người dẫn chương trình: Từ Hà Nội, Việt nam. Các bạn đang tiếp xúc trực tiếp với ngoại trưởng Trung quốc Jamie Tống.
Từ Hà Nội: Thưa ngài ngoại trưởng, trong khi máy bay của các ngài đang ném bom vào nhân dân Việt nam, ngài có thừa nhận một cách trung thực rằng cuộc tấn công này không liên quan gì đến hãng Conoco mà nguyên nhân là do Trung quốc lo sợ trước sự xuất hiện của một nước Việt nam mới được dân chủ hóa hay không?
Jamie Tống: Tuyệt nhiên không.
Người dẫn chương trình: Vậy thì vấn đề là gì?
Jamie Tống: Quý vị nên trút nỗi tức giận của quý vị vào chủ tịch Nguyễn Văn Tài, chính ông ta là người đã dẫn dắt nhân dân Việt nam tới chỗ suy nghĩ sai lầm rằng họ có chủ quyền đối với vùng lãnh thổ không phải là của họ, chính ông ta đã làm cho quý vị tin rằng Trung quốc sẽ không phản ứng.
Người dẫn chương trình: Điều đó có nghĩa gì, Chirs?
Bình luận viên: Điều này đã từng xảy ra trong thời gian trước đây. Trong vòng hai ba chục năm qua đã có một số cuộc giao tranh nhỏ qua giữa các lực lượng hải quân Trung quốc với Việt nam; giữa Trung quốc với Philippine.
Người dẫn chương trình: Từ Texas, các bạn có câu hỏi chứ?
Từ Texas: Thưa ngài ngoại trưởng, tôi làm việc trong ngành dầu lửa. Xin lỗi ngài cho tôi được nói thẳng, các số liệu thăm dò khảo sát của chính các ngài đã cho chúng tôi cho thấy rằng các mỏ dầu ở phía bắc của các ngài là những thứ rác rưởi với sản lượng chỉ đạt năm mươi thùng một ngày một giếng. Những mỏ ở ngoài khơi của các ngài thì tạm được, nhưng chính các ngài đã đánh giá là chẳng bao lâu nữa đất nước các ngài cần nhập chừng 8 triệu thùng mỗi ngày để duy trì được tốc độ phát triển.
Người dẫn chương trình: Thế còn câu hỏi của bạn là gì?
Từ Texas: Các ngài đánh chiếm quần đảo Trường sa và Hoàng sa bởi vì các ngài đang đứng trước một cuộc khủng hoảng dầu lửa. Có đúng vậy hay không?
Người dẫn chương trình: Giả, phải chăng các ngài đang thiếu cả dầu và thiếu cả gạo không?
Jamie Tống: Chúng tôi không tự cung tự cấp được. Nhưng nước Mỹ cũng vậy. Người gọi từ Texas của ngài hoàn toàn đúng khi ông ta nói về nhu cầu của chúng tôi cần nhập khẩu 8 triệu thùng dầu mỗi ngày. Và chúng tôi sẽ làm việc đó bằng cách bảo đảm các cơ sở cung cấp của chúng tôi và đa dạng hóa các nguồn khác.
Bình luận viên: Liệu tôi có thể hỏi rõ hơn không, Mike. Ngài ngoại trưởng, phải chăng đó là lý do mà bây giờ các ngài thực hiện việc đòi hỏi chủ quyền lãnh thổ đối với vùng biển Nam Trung hoa không?
Jamie Tống: Chúng tôi vẫn có dự định sẽ cùng tiến hành khai thác dầu khí với các nước láng giềng. Tuy nhiên, nguy cơ đe dọa lại phát sinh từ phía Việt nam vì nước này cũng trong tình trạng thiếu dầu. Chính vì nguy cơ này mà chúng tôi buộc phải làm sáng tỏ lập trường của mình. Nhưng tôi có thể đảm bảo với tất cả các bạn, các khán thính giả ở mọi nơi trên thế giới là các tuyến đường buôn bán đi qua Thái bình dương vẫn tiếp tục được để ngỏ. Đây là một cuộc tranh chấp khu vực mang tính đơn lẻ và bị cô lập, không có gì phải đáng sợ. Công việc của Trung quốc là buôn bán và phát triển. Không có gì ngăn cản chúng tôi đi theo chiều hướng đó.